Monday, May 2, 2011

ჯადოსნური ჯოხი



პიარი საქართველოში პოპულარული გახდა, თუმცა არა მისი რეალური გაგებით, რატომღაც ბოლო დროს მესმის სიტყვები გაპიარება, დაპიარება და ა.შ ვფიქრობ, რატომ გახდა პიარი ასეთი პოპულარული, რომ ყველას უნდა დაკავდეს პიარით ? ალბათ ერთი კონკრეტული პასუხი ამ კითხვებზე არ არსებობს.
მაინც შევეცდები გამოვყო რა პრობლემებთან გვაქვს საქმე და როგორ შეიძლება ამ პრობლემების მოგვარება. პირველი და ალბათ უმთავრესი ჩემი არზრით პიარის –პიარია. ალბათ პიარმა ვერ დაარწმუნა სხვადასხვა ორგანიზაციები თუ პიროვნებები პიარის ეფექტურობაში, რადგან ძნელია რეალური პიარის მენეჯმენტი, რომელიც გაცილებით მეტ ენერგიასა და დაკვირვებას მოითხოვს.
შემდეგი კომპონენტი განათლებაა, აღარ შევეხები ზოგად განათლებას, რომელიც პიარ სპეციალისტს სჭირდება მაგალითად სოციალური მეცნიერებების ცოდნა, და კონკრეტიკაზე გადავალ, ვფიქრობ განათლებასა და უნარებში არის პრობლემა, მიუხედვად მრავალი მცდელობისა მაინც ბუნდოვანია პიარ სპეციალისტის განათლების ცოდნის და უნარების შეფასება, მიუხედვად იმისა, რომ პიარის სწავლება საქართველოში დაახლოვებით ათი წელია მიმდინარეობს მაინც ბაზარი გაჯერებულია არაუნივერსიტეტებიდან გასული კადრებით, რატომ !? ალბათ ბაზაარს უფრო მეტი უნდა ვიდრე საუნივერსიტეტო სწავლებაა, ასვევე ერთ-ერთ მიმართულებად მინდა დავასახელო პიარის მცდარი გაგება რაც მნიშვნელოვანია. ერთი ნაცნობი შემხდვდა და მითხრა, რომ გაიგო რომ მე პიარ სპეციალისტი ვარ, მეც პიარში ვმუშაობო, გამიკვირდა ამ ბოლო დროს იმდენი ადამიანი მეუბნება ამ ფრაზას………. . . ყველას რათქმაუნდა ვეუბნები რას აკეთებთო და მათი ჩამონათვალიდან 10 პროცენტიც არ არის პიარი, რატომ ხდება ესე ? ერთმნიშვნელოვნად შეიძლებ ითქვას, რომ ბაზარზე მოთხოვნილება არსებობს პიარ სპეციალისტებზე თუმცა ამ მოთხოვნას სპეციალისტები მხოლოდ ნაწილობრივ აკმაყოფილებენ, ამ სტატიის დაწერის დორს გადავხედე საერთაშორისო გამოცდილებას სადაც სიტუაცია სხვაგვარია, ანუ მათ ძირითადად, ვგულისხომ ევროპულ გამოცდილებას, კომუნიკაციების მენეჯმენტში გაჰყავთ პიარი და რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს უფრო მარტივ ფუნქციებს ითხოვენ პიარ სპეციალისტებისაგან, რადგან მათ გამოცდილება უფრო მეტია აქვთ პროფესინალებიც მძლავრად არიან ბაზარზე წარმოჩენილი, მაგრამ მათთვის მთავარია მისი პროფესიონალიზმი კონკრეტულ სფეროში და არა ზოგადად პიარში, ისევ სწავლების თემას მივუბრუნდები უკვე მეხუთე წელია ლექციებს ვკითხულობ თითქმის ყველა უნივერსიტეტში სადაც ისწავლება პიარი და, რომ ვთქვა არ არის რესურსითქო არ ვიქნები მართალი. თუ კარგად დავაკვირდებით რამოდენიმე ადამიანი დადის ერთი კომპანიიდან მეორეში და რათქმაუნდა ახალი აქაც არაფერი ხდება, აქ მოყვანილი პრობლემებიდან ალბათ ყურადღება მისაქცევი კომპანიების შეხედულება პიარზე, რამოდენიმე კომპანიის ხელმძვღვანელმა მითხრა: “არ ვენდობი პიარსო”, რადგან მას წარსულში ცუდი გამცდილება ქონდათ პიართან დაკავშირებით, მესმის მათი, ხშირ შემთხვევაში სიტუაცია ასეთია, კომპანია პიარ მენეჯერს სთხოვს ისეთი სამუშაოს შესრულებას რაც ან მისი საქმე არ არის ან ვერ შეძლებს მის გაკეთებს აი აქ იქმნება პრობლემა, პიარ მენეჯერს სამსახურის დაკარგვა არ უნდა და შესაბამისად თახმდება ამ წინადადებას, აი აქ იწყება კონფლიქტი.

პროფესიონალი პიარ სპეციალისტი იმით გასხვავდება არაპროფესიონალისგან, რომ მან იცის პიარის და საკუთარი შესაძლებლობები, ერთ-ერთმა პიარ სპეციალისტმა მითხრა ორი წელი ვასწავლიდი კომპანიებს რა უნდა მოეთხოვათ ჩემთვისო.

მანამ სანამ ამ პოსტს დავწერდი ვფიქრობდი რას მომცემს ამ პრობლემებზე საუბარითქო ანუ მკვეთრი ზღვარის გავლება პროფესიონალებსა და დილეტანტებს შორის, თან მოგეხსენებათ ესეთი სტრატეგია არსებობს, როდესაც ადამიანზე კარგს ვერაფეს ამბობ ჯობია გაჩუმდეო, ან მეორე ხშირად, რომ მეკითხებიან ამათუიმ პიარ მენეჯერს თუ იცნობ და როგორიაო – მე ხუმრობით ვპასუხობ ხოლმე “პიარ სპეციალისტებს თავდაუსხმელობის აქტი გვაქვს გაფორმებულითქო” ვფიქრობ ამ გაჩუმებამაც მოგვცა ეს შედეგი, ეხლა საქმე ლაპარაკის ნაცვლად რომ იყოს რა უნდა გავკეთოთ:
ვფიქრობ, როგორც ყველა საქმეში თანმიმდევრული მუშაობაა საჭირო. პირველი და უმთავრესი პიარის არსის და მისი საქმიანობის მკვეთრად და გასაგებად აღწერაა საჭირო, შემდგე პიარ ასოციაციის შექმა, რომლიც პროფესიონალურ სტანდარტებს დაამკვიდრებს და იზრუნებს, როგორც დარგის ასევე წევრების განვითარებაზე, ეს შორეული პერსპექტივა-საკმაოდ რეალურია, რამოდენიმე წლის წინ ენთუზიაზმით აღსავსე პიარ სპეციალისტებმა პიარ ასოციაცია პრაიმი შევქმენით (რომელიც ევროპული პიარ ასოციაცია პრაიმ ევროპის ოფიციალური წარმომადგენლობაა საქართველოში) რომლის ერთ-ერთი დამფუძნებლი მეც ვარ. პრაიმმა საკმაოდ ეფექტურად იმუშავა ორი წლის განმავლობაში და შეეცადა ქართული პიარის და ევროპული გამოცდილების გაზიარებას. ვფიქრობდით ასოციაცია გადაიზრდებოდა დიდ სოლიდურ პიარ ასოციაციაში, რომელიც არ შედგა, რათქმაუნდა მე არ ვარ მომხრე ომი გამოვუცხადოთ არაპროფესიონალებს ეს არ არის ღირსეული საქმე. პიარი დადებითი მხარის წარმოჩენას გულისხმობს და არ მალავს არსებულ სიტუაციას, ვფიქრობ ასოციაციამ პირიქით პროფესიონალური სტანდარტები და პროფესინალები უნდა წარმოაჩინოს, ჯერ კიდევ დიდი ხნის წინ წერდა პიარის მამა ედვარდ ბერეისი, რომ მომხდარიყო პიარ სპეციალისტების ლიცენზირება, მთელს მსოფლიოში აქ მოყვანილ პრიბლემბს არეგულირებს ასოციაციები და გაერთიანებები, რომლებიც საკმაოდ გავლენიანი არიან. ბარსელონაში ყოფნის დორს ერთ-ერთი ლექტორი ვინც ლექციებს მიკითხვადა დავინტერესდი ვინ არისთქო და მის სავიზიტო ბარათზე შემდეგი რამ ამოვიკითხე: პიარ სააგენტოთა აცოციაციის თავმჯდომარე, გაკვირვებული დავჩი, რომ პიარ სპეციალიზტებზე ხომ ცაკლე ზრუნავენ და კიდევ სააგენტოებზე დამატებით პიარ საგენტოთა ასოციაცია, ალბათ ჩვენთანც დადგება დორო ასეთი ორგანიზაციებისთვის.. ხო მართლა წინ ვლაპარაკობდი კომპანიების დაკვეთაზე.. ხშირ შემთხვევაში მათი დამოკიდებულება პიარის შესხებ მცდარია მათ პიარი ჯადოსნური ჯოხის შემცვლელი ჰგონიათ, ერთ-ერთმა კომპანიის ხელძღვანელმა მითხრა რა გინდათ კარგ რამეს გთავაზობთ გაყიდეთ ჩემი მომსახურებები და მოგების 20 პორცენტს მოგცემთო, მაგრამ რათქმაუნდა ეს ყოველივე დანახარჯების გარეშე უნდოდა, მე ვუთხარი ჩვენი სააგენტოს მომსახურება გაგვიყიდეთ და მოგების 60 პროცენტს მოქცემთქო

გული შემტკივა ამ პროფესიაზე რადგან მიყვარს და მიუხედვად ჩემი დაკავებულობისა მაინც ვცდილობ პიარის რეალური სახის შესახებ გავაგებინო ყველას, ეს არის პროცესი, გზა, რომლიც არ მთავრდება. კარგია გამონათქვამია “ძალა ერთობაშია” და ალბად ყველამ ცოტა რამ, რომ გავაკეთოთ ამ პროფესის დადებით მხარით წარმოჩენისათვის კარგი იქნება. ამ პროფესიაში მომუშავე ადამიანების შეფასების კრიტერიუმი მათი იმიჯი უნდა იყოს, რომელიც რათქმაუნდა მათი გაკეთებული საქმეების შედეგია ნათქვამია: “საქმემან შენმან წარმოგაჩინოსო”
და ბოლოს მინდა ამ სიტყვებით დავასრული. რომელიც იმედს მაძლევს.

წყალნი წავლენ და წამოვლენ, ქვიშანი დარჩებიანო . . .

Sunday, February 13, 2011

ქალაქი, სადაც ”დაგაკმაყოფილებენ”

იმისათვის, რომ უკეთ ჩავწვდეთ თბილისის ბრენდინგის მიმართულებით დაშვებულ შეცდომებს, რომელსაც ეძღვნება ეს კრიტიკული წერილი, გთავაზობთ მცირე ექსკურსს მარკეტინგული პოზიციონირებისა და ქალაქების ბრენდინგის მიმართულებით. მაშ ასე:

1965 წელს ამერიკელმა დიპლიმატმა ედმუნდ გალიომ პირველად გამოიყენა ტერმინი ”საჯარო დიპლომატია”, რომლითაც აღნიშნა სახელმწიფოს ძალისხმევა მოახდინოს ნაციონალური ინტერესების დაწინაურება სხვა ქვეყნებში ამ სახელმწიფოს მოსახლეობასთან ურთიერთკავშირის დამყარების გზით.
1990 წლით თარიღდება ტერიტორიის მარკეტინგისადმი მიძღვნილი პირველი კვლევები, რომელიც ეფუძნებოდა იმ მოსაზრებას, რომ ისევე როგორც კომპანიები, ტერიტორიებიც ყიდიან პროდუქტებსა და მომსახურებას, მათ შორის საინვესტიციო ობიექტები, ტურიზმი, შიდა წარმოების პროდუქტი და სხვა. 

1993 წელს გამოიცა ფილიპ კოტლერის წიგნი ”ტერიტორიების მარკეტინგი: ქალაქებში, შტატებსა და ქვეყანაში ტურიზმისა და ინვესტიციების მოზიდვა”, რომელმაც ფაქტობრივად პირველმა და პირველად ჩამოაყალიბა მარკეტინგის როლი ტერიტორიის დაწინაურების პროცესში. 

2001 წლის 11 სექტემბრის ტერაქტების სერიის შემდეგ აშშ-ს სახელმწიფო მდივნის მოადგილედ საჯარო დიპლომატიის საკითხებში დაინიშნა სარეკლამო სააგენტო Ogilvy & Mather-ის ხელმძღვანელი შარლოტა ბეარსი. მისი ამოცანა იყო აშშ-ს რებრენდინგი და მისი პოზიტიური იმიჯის შექმნა პირველ რიგში მუსლიმთა შორის. თუმცა 2003 წელს შარლოტა საკუთარი ნებით გადადგა თანამდებობიდან და ამით ხაზი გაუსვა საკუთარი მისიის წარუმატებლობას. 

2002 წელს (ზოგი მონაცემით კი 1996 წელს) ბრენდინგის სპეციალისტმა საიმონ ანჰოლტმა პირველმა გამოიყენა ტერმინი ”ადგილის ბრენდინგი”, ხოლო ამის შემდეგ შეიმუშავა ტერიტორიების ბრენდინგის დივერსიფიცირებული, კომპლექსური მიდგომა, რომელიც კონტრასტში შედიოდა მანამდე არსებულ ვიწროსპეციალიზირებულ მიდგომებთან (რომელიც ფოკუსირებული იყო ტერიტორიის ბრენდინგის მხოლოდ ერთ ასპექტზე, მაგალითად ტურიზმზე). ანჰოლტმა ჩამოაყალიბა კონკურენტული იდენტურობის კონცეფცია, რომელიც ტერიტორიის ბრენდინგს ექვსი პარამეტრის მიხედვით გულისხმობს: ინფრასტრუქტურა, პოლიტიკური მდგომარეობა, ტურიზმი, ბიზნეს გარემო და საინვესტიციო პირობები, კულტურა და მოსახლეობა. ამ პარამეტრების მიხედვით საიმონ ენჰოლტი ყოველწლიურად იკვლევს ამა თუ იმ ქალაქის ბრენდის ინდექსს (City Brand Index - CBI) მთელს მსოფლიოში.

ხო, და რაც მთავარია, 2010 წელს განხორციელდა თბილისის ბრენდინგი. რიტორიკული კითხვა - რას უნდა ემსახურებოდეს თბილისის ბრენდინგი? წინათქმიდან გამომდინარე თბილისის ბრენდინგი უნდა ემსახურებოდეს ამ ქალაქის კონკურენტუნარიანობის გაზრდას სხვა ქალაქებთან მიმართებაში და, შესაბამისად, გარე ტურისტული ბაზრის თუნდაც უმნიშვნელო წილის მოპოვებას; გარდა ამისა, ის უნდა საუბრობდეს ქალაქის უნიკალურობაზე... თბილისის მარკეტინგული პოზიციონირება შეიმუშავა თომას გედმა და ნიჭიერმა და გამოცდილმა პროფესიონალებმა, რომლებსაც პირადად ვიცნობ. ერთ-ერთი მათგანი ნაწილობრივ მაინც იზიარებდა და ალბათ ახლაც იზიარებს იმ მოსაზრებას, რომ ტელერეკლამაში tbilisi city that loves you თომას გედთან ერთობლივად შემუშავებული სლოგანის ვულგარული პროფანაცია მოხდა. შემუშავებულმა სლოგანმა ”ქალაქი, რომელსაც უყვარხარ” (ანუ თბილისი - თბილი ქალაქია და ა.შ.) განიცადა ვულგარული პროფანაცია (ანუ კვაზიბრენდინგი) და სკანდალურად ცნობილ სარეკლამო რგოლში ჩვენ ვხედავთ, რომ ახლა უკვე tbilisi city that loves you, მხოლოდ და მხოლოდ იმას გულისხმობს, რომ თბილისი ქალაქია, სადაც ”დაგაკმაყოფილებენ”! დაააკმაყოფილებენ სტუმრის სექსუალურ მოთხოვნებს! ეს კი იმას ნიშნავს, რომ პოსტსაბჭოთა სივრცეში საქართველოს და ქართველების სტერეოტიპული ცნობადობით თამაშობენ - მაჩოების მთავარი ექსპორტიორი საბჭოთა რუსეთში, სტუმარ-მასპინძლობის შეუდარებელი მხარე, სადაც იციან კარგი სტუმრის დახვედრა და სტუმრის კარგად გაცილება. მოკლედ, იცნობდეთ - tbilisi city that loves you, ანუ ქალაქი სადაც ”დაგაკმაყოფილებენ”! (ა, ბატონო, ამის დამადასტურებელი არგუმენტი). 

სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტი, რომ რემინისცენცია თემაზე ”ო, მე აქ სადღაც დამაკმაყოფილეს!” (საძინებელში, მანქანის სალონში, აუზში, საკონფერენციო დარბაზში) უკვე იქცა ჩვენი დედაქალაქის მარკეტინგულ პოზიციონირებად სრულიად მსოფლიოში და განსაკუთრებით მის ინგლისურენოვან ნაწილში. 

რუსეთში ამბობენ ”ჩემ ბოგატი, ტემ ი რადი”... ხოდა, ასეა ჩვენს შემთხვევაშიც? რითიც ვუმასპინძლდებით, ეს ის არის, რასაც ვერავინ წაგვართმევს? ანუ, რაც გვაბ(ად)ია იმით ვართ მდიდრები და იმას ვთავაზობთ? თბილისის ბრენდინგზე კიდევ ერთი რამ მახსენდება, რუსები ამბობენ - ”ბუდ ჩელოვეკომ სბოლშოი ბუკვოი”, მაგრამ ჩვენს შემთხვევაში გაუკუღმართებული ინტერპრეტაცია მოვუძებნეთ ამ ფრაზასაც და ამ რეკლამითაც იმას გავიძახით, რომ უნდა ”იყო კაცი დიდი ასოთი!”. საგონებელში ვარ ჩავარდნილი ამ სარეკლამო რგოლის ნახვის შემდეგ, რადგან ჩემთვის ახლაც ამოუხსნელ ამოცანად რჩება დედა-ქალაქის ბრენდინგი განისაზღვრება მოსახლეობის პოტენციალით... თუ პოტენციით?

აქვე მინდა წარმატებული ბრენდინგის რამდენიმე მაგალითი მოვიყვანო, რომელიც ძალიან მომწონს. ავიღოთ სამაგალითოდ ამსტერდამი.
ამსტერდამი უდაოდ კონტრასტების ქალაქია. კონტრასტული ქალაქის ბრენდინგის დროს შეიმუშავეს ეფექტური სლოგანი, გზავნილი, რომელიც ზუსტად ასახავს ამ ქალაქისა და ხალხის არსს - I Amsterdam (”მე ვარ ამსტერდამი”, ან კიდევ ”ამსტერდამი ვარ მე”). როგორც ვხედავთ, სლოგანი გულისხმობს, რომ ამსტერდამი არის ის ადამიანები, რომლებიც იქ ცხოვრობენ, მაგრამ ამასთან ისინიც მის ნაწილს წარმოადგენენ, რომლებიც ამსტერდამს დროებით სტუმრობენ... ” I Amsterdam ანუ გახდით ამ ქალაქის ნაწილი” - მე ეს შეთავაზება მაწყობს!
ნომერი მეორე - კოპენჰაგენი, ანუ COPENHagen, ღია ქალაქი - ღია ურთიერთობებისთვის.
რა თქმა უნდა, კოპენჰაგენი კონკურენციას ვერ გაგვიწევს ტურისტების სიყვარულში, მაგრამ ეს ქალაქი პოზიციონირებულია, როგორც ღია ქალაქი კავშირისთვის, ცვლილებებისთვის, შემწყნარებლობისთვის, განვითარებისთვის...


Tuesday, January 25, 2011

სოციალური მედიის პირველი ქართული სახელმძღვანელო, "სოციალური მედია სკოლაში"


გამოვიდა სოციალური მედიის პირველი ქართული სახელმძღვანელო. იგი განკუთვნილია Facebook-ით, Blog-ით, YouTube-ით და სოციალური მედიის სხვა ინსტრუმენტებით დაინტერესებული ნებისმიერი ასაკისა და პროფესიის ადამიანისათვის. მათთვის, ვისაც საკუთარი ინეტერნეტ-რესურსის საშუალებით მთელს მსოფლიოსთან საუბარი სურს.

წიგნში თეორიულ ნაწილს მოსდევს პრაქტიკული სამუშაოები, რომლებიც მკითხველს საკუთარი ინტერნეტ რესუსრსის შექმნასა და მის მართვაში დაეხმარება.

ლინკი წიგნის ონლაინ ვერსიაზე: http://www.sandroasatiani.com/publications

ფეისბუქის გვერდი: http://www.facebook.com/pages/sotsialuri-mediis-pirveli-kartuli-sakhelmdzghvanelo-sotsialuri-media-skolashi/188048884547242#!/home.php?sk=group_136170046445552&ap=1

ფეისბუქის ჯგუფი: http://www.facebook.com/home.php#!/home.php?sk=group_136170046445552&id=136466273082596&notif_t=like

თქვენი მოსაზრებები ძალიან საინტერესო იქნება სარედაქციო ჯგუფისათვის

Tuesday, January 4, 2011

ლუმინალი & ვიტამინი

ყოველთვის საინტერესოა პიარის ძირითადი სამუშაოს აღწერა და მისი გაანალიზება. როგორ იწყება, გრძელდება და მთავრდება პიარის სამუშაო? საინტერესოა, რატომ გავს პიარის და ექიმის სამუშაო ერთმანეთს?

უნდა აღინიშნოს, რომ ექიმთან მანამ უნდა მივიდეთ, სანამ რაიმე აგვტკივდება და შეგვაწუხებს ანუ პროფილაქტიკის მიზნით, პიარის შემთხვევაშიც ასეა, მანამ უნდა დაიწყოს პიარმა მუშაობა, სანამ ინფორმაციული კრიზისი ან შელახული იმიჯი ექნება კომპანიას თუ პიროვნებას, ესეც პროფილაქტიკის მიზნით :)

შევთანხმდეთ, რომ როგორც ექიმთან ასევე პიართან პროფილაქტიკის მიზნით სიარული ძალიან მცირე ნაწილს უნდა.

მოდით აღვწეროთ რა მსგავსებაა პიარსა და ექიმს შორის.

პირველი ნაბიჯი რასაც ექიმი აკეთებს, პაირის მსგავსად, ატარებს კვლევას, მხოლოდ დილეტანტი და არაპროფესიონალი ექიმები და პიარ სპეციალისტები გასცემენ ლუმინალის მაგვარ უნივერსალურ რეცეპტებს კვლევის და შესწავლის გარეშე. კვლევა მრავალმხრივია, რომელიც მოიცავს, პაციენტის ან პიარის შემთხვევაში კომპანიის ისტორიის და ამჟამინდელი სიტუაციის კვლევას, ამ კვლევაზე დაყრდნობით ექიმი წერს რეცეპტს, რომელიც დამოკიდებულია პაციენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე, ასევე იქცევა პიარ სპეციალისტიც, კვლევებზე დაყრდნობით აძლევს კლიენტს გეგმას, სტრატეგიას, რათა მოახდინოს მისი გამოჯანმრთელება, პროფესიონალი ექიმები და პიარ სპეციალისტები მრავალმხრივ რეცეპტს წერენ, როგორც მედიკამენტებით ასვე ზოგადად გარემოს კუთხით, ამ რეცეპტზე და მის შესრულებაზეა დამოკიდებული პაციენტის (კლიენტის) წარმატება (გამოჯანმრთელება).

ექიმი შემდეგი ნაბიჯით თვალყურს ადევენებს პროცესის მიმდინარეობას, თუ რეცეპტი სამ კვირიანია, კვირაში ერთხელ სთხოვს პაციენტს ექიმთან კონსულტაციაზე მისვლას, ასევე პიარი, რომელიც დაგეგმილ დროში გადანაწილებული კომპონენტების განხორციელებას აკვირდებa და აკონტროლებს, ამ ვითარებაში მთავარი სიტყვები თანმიმდევრობა და რეგულარობაა, წამალი მაშინ არის ეფექტური თუ სწორად იცი მისი მოხმარების წესები, რამდენი ხანი უნდა მიიღო ის და იცოდე რა უკუჩვენებები გააჩნია მას. იგივე ტექნიკა მოქმედებს პიარშიც უნდა მიყვე დაგეგმილ სტრატეგიას, პიარ გეგმას.

ექიმი, შემდეგი ნაბიჯით, ასრულებს სამკურნალო კურს და აანალიზებს შესრულებულ სამუშაოს, რამდენად კარგად იმოქმედა წამლებმა პაცინტზე და სთხოვს გამოჯანმრთელებულ პაციენტს ხშირად იაროს მასთან და უნიშნავს ვიტამინს. პიარის შემთხვევაში, პიარი ზომავს და აფასებს კომპანიისთვის შეთავაზებული გეგმის, სტრატეგიის ეფექტურობას და სახავს სამომავლო გეგმებს, ასევე უწევს პერმანენტულ კონსულტაციას, რომელიც ვიტამინის ეფექტს ასრულებს.

ასეთი არის ექიმის და პიარის სამუშაო, რომელიც უოპერაციოდ გვარდება, თუმცა არსებობს შემთხვევები, როდესაც პაციენტი ან კომპანია არ ირჩევს ამ გზას და მისთვის ეფექტური ოპერიაციის აუცილებლობაა, რომელიც რათქმაუნდა უფრო რთული შემთხვევაა.

პიარ სპეციალისტის და ექიმის შემთხვევაში ნდობაა მთავარი, რომელიც ხანგრძლივ სწავლასა და პრაქტიკულ გამოცდილებას ეფუძნება.

როგორც ექიმებს აქვთ ჰიპოკრატეს ფიცი, პაირ სპეციალისტებიც უნდა მოქმედებდნენ კლიენტის მომსახურების დროს ეთიკის პრინციპების დაცვით.

Saturday, November 13, 2010

ბრენდების ომი

ჩვენ ვცხოვრობთ ინდივიდუალიზმის ეპოქაში, სადაც მკვეთრად გამოხატულ განსხვავებულობას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება. განსხვავებულობის და ინდივიდუალიზმის მიღწევა არც თუ ისე იოლია დღევანდელ სამყაროში, სადაც გასაკვირი თითქმის არაფერია.

ინდივიდუალიზმი დღევანდელ დროს როგორც პროდუქტს, ასევე ადამიანს აძლევს სხვა ადამიანის ცნობიერებაში შეღწევის და სტაბილური ადგილის დამკვიდრების საშუალებას. დღესდღეობით ამ ადგილის მოპოვებისათვის იხდიან დიდ ფულს როგორც კომპანიები, ასევე ადამიანები.

რისთვის გვჭირდება ადგილის მოპოვება? ალბათ ზეგავლენის მოხდენისათვის ? !

გავლენა ძალიან პოპულარული სიტყვაა დღეს, რადაგან მასზეა დამოკიდებული თითქმის ყველაფერი. გავლენიანი პროდუქტები, რომლებიც ბრენდებად ჩამოყალიბდნენ დიდ გავლენას ახდენენ ადამიანებზე და არა მარტო. დღეს ქვეყნებს შორის ბრენდების ომი მიმდინარეობს, აღარ არის საჭირო სამხედრო ძალის გამოყენება, როდესაც იგივე ეფექტი ქვეყნის ბრენდების საშუალებით დაპყრობით მიიღწევა. თუ რომელ ქვეყანას აქვს ჩვენზე დიდი გავლენა, ამ კითხვაზე მარტივად, სუპერმარკეტებში ბრენდებზე ამოკითხული მწარმოებელი ქვეყანა გაგვცემს პასუხს.

რა მეთოდებით ხდება ბრენდების მეშვეობით გავლენის მოპოვება და მათი საშუალებით მომხმარებლების მოტივირება ან მანიპულირება, აქ არის ძალიან მნიშვნელოვანი ეთიკა და ოქროს შუალედი. ზოგიერთი კომპანიები მოტივაციის გზით ინარჩუნებენ მომხმარებლების კეთილგანწყობას, ხოლო რამოდენიმე მათგანი მანიპულაციის საშულებით ცდილობს ლოიალურად განწყობილი ადამიანების წრის შექმნას და შენარჩუნებას.

დავახასითოთ რა ფენომენია ბრენდი ? რატომ იპყრობს ის ჩვენს გონებას და გულს ? და რა საიდუმლოა მასში ჩადებული ?

ბენდინგის სპეციალისტები ბრენდის აღქმის და განვითარების სხვადასხვა ხერხს და თეორიას გვთავაზობენ.

ცნობილი სპეციალისტი მარტინ ლინდსტრომი ბრენდებს განიხილავს ადამიანის ხუთი გრძნობის ორგანოს მიხედვით. მოგეხსენებათ, რომ ადამიანს ხუთი გრძნობის ორგანო აქვს, ესენია: მხედველობა, სმენა, შეხება, ყნოსვა და გემო. მათზე დაყრდნობით აანალიზებს ტვინი ჩვენს ირგვლივ არსებულ სიტუაციას და იღებს გადაწყვეტილებას. ამ ხუთი გრძნობიდან უდიდესი ნაწილი უკავია მხედველობას ანუ ვიზუალურ აღქმას, მეორე ადგილზე უფრო ნაკლები მნიშვნელობის მიხედვით სმენა და შეხებაა, ხოლო ყნოსვას და გემოს ძალიან მცირე გავლენა აქვს, რაც იმას გულისხმობს რომ ბრენდისათვის უდიდესი მნიშვნელობა აქვს ვიზუალს, რომელშიც შედის ბრენდის ყველა ელემენტი ლოგო, ფერები, ფორმა და ა. შ.

ასევე ბრენდინგის ცნობილი სპეციალისტი ტომას გედი ბრენდის აღქმის და ჩამოყალიბების ოთხ განზომილებას გვთავზობს, ესენია ბრენდის ოთხი ველი:

ფუნქციონალური განზომილება, რომელიც ბრენდის უნიკალურობას და მისი მომხმარებლისთვის სარგებლიანობის შექმნას მოიცავს. ფუნქციონალური მახასიათებლები არის სარგებლობის არსი – რა სარგებელი შეიძლება მივიღო მისგან, მხოლოდ ფუნქციონალურ დონეზე.

სოციალური განზომილება – ასახავს დამოკიდებულებას მყიდველსა და იმ სოციალურ ჯგუფს შორის, რომელსაც უნდა, რომ განეკუთვნებოდეს ეს მყიდველი. რა ღირებულებები მაქვს მე და რას მაძლევს ბრენდი და ემთხვევა თუ არა ისინი ერთმანეთს. აქ შედის სიმბოლო, აქ შედის რა ხერხით და გზით ურთიერთობს ბრენდი ჩემთან და სოციუმთან.

მენტალური განზომილება - რას ფიქრობს მომხმარებელი საკუთარ თავზე. ეს განზომილება კიდევ უფრო ღრმაა და ეხება პერსონალურ ტრანსფორმაციას, ანუ საკუთარი თავის ახლებურ აღქმას.

როგორ აღვიქვამ ბრენდს და საკუთარ თავს ვამსგავსებ მას. ამ განზომილებაში შედის მესიჯის აღქმა, ანუ რამდენად ემთხვევა ჩემს ღირებულებებს რასაც ბრენდი მთავაზობს.

სულიერი განზომილება – ბრენდის იდეალისტურად აღქმაა. აქ მთავარია ბრენდის პირობა, ანუ რა დიდ ღირებულებას მპირდება ის. ეს პირობა უნდა იყოს გლობალური პირობა, მაგ. თავისუფლება, თანასწორობა და ა.შ.

ბრენდინგის კიდევ ერთი ცნობილი თეორეტიკოსი კევინ კელერი გვთავზობს ბრენდის პირამიდას, რომლისთვისაც მთავრია ბრენდის კაპიტალის ანუ რეპუტაციის შექმნა.

ბრენდის პირამიდის მიზანია, მოვახდინოთ ბრენდის ასაშენებელი საფუძვლების იდენთიფიცირება, რაზედაც ბრენდი დაშენდება, რომელიც უზრუნველყოფს იყოს გზამკვლევი ბრენდის კაპიტალის შექმნაში. ეს არის ბაზისი ბრენდის სტრატეგიის საკვანძო ელემენტებისათვის, როგორებიც არის ბრენდის ხედვა, ბრენდის პოზიციონირება, ბრენდის პერსონიფიკაცია და ბრენდის გაზოვა.

ამ პირამიდაში მთავარია 4 საფეხური: იდენტურობა – ანუ რა არის ბრენდი და რას გვთავაზობს მომხმარებლებს, მნიშვნელობა – ანუ რისთვის მჭირდება ის, რა მოთხოვნილებებს აკმაყოფილებს, რა განმანსხვავებელი თვისებები აქვს მას, გამოხმაურება - ანუ რას გრძნობენ და ამბობენ მომხარებლები, სწორად აღიქვამენ თუ არა ჩვენ ბრენდს და ღირებულებებს, და პირამიდის მწვერვალი - რეზონანსი – როგორ ურთიერთობ ბრენდთან და გაქვს თუ არა ლოიალობა და მიჯაჭვულობის გრძობა ანუ თუ მეგობრობ ბრენდთან.

არჩევანი ბრენდინგის სპეციალისტებზეა, რომელ მიმართულებას აირჩვენ და გამოიყენებენ.
თუკი ბრენდი ეხება ადამიანის, როგორც გონებას ისე გულს, ეს მის ინდივიდუალურობაზე მეტყველებს. ინდივიდუალურობა – ეს ბრენდის ვიზუალური და ვერბალური გამოხატულებაა. ინდივიდუალური ბრენდი, ეს გახლავთ ყველაზე მოკლე, სწრაფი და ეფექტური ფორმა კომუნიკაციისა. ადამიანს შეუძლია იგი დაინახოს, შეეხოს, მოისმინოს.

როდესაც ბრენდი გამოირჩევა თავისი ინდივიდუალურობით, იგი კარგად ამახსოვრდებათ ადამიანებს, ხდება დიფერენცირებული და საკმაოდ ღირებული. ასეთი ბრენდი ხდება ცნობადი ნებისმიერ ქვეყანაში მიუხედავათ კულტურული და ტრადიციული სხვაობისა.

ბრენდის ინდივიდუალურობა – ეს გახლავთ უდიდესი და ფართოდ გავრცელებული ინსტრუმენტი. ბრენდის ინდივიდუალურობა – ეს არის ღირებული აქტივი, რომელიც უნდა მართო და გააძლიერო, ჩადო მასში ინვესტიცია.

ნათლად გამოხატული ინდივიდუალურობა მუდმივად ახსენებს მომხმარებელს ბრენდის მნიშვნელობას.